Tăng đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng được nhu cầu số hóa là một trong những điều kiện để các Dự án khởi nghiệp thành công
—–
Trong suốt mấy tháng căng thẳng vì đợt bùng dịch này, các bạn trẻ vẫn dành thời gian thư từ với tui, trao đổi về các vấn đề khởi nghiệp.
Có lẽ do dịch bệnh COVID-19 đã đánh gục hàng chục ngàn doanh nghiệp trong 8 tháng qua, nên dường như ai cũng lo ngại về thu hút vốn từ các nhà đầu tư cho các dự án khởi nghiệp. Nhiều bạn cho rằng, đã có sản phẩm tốt, nhưng trong lúc khó khăn, các quỹ đầu tư không mặn mà.
Đó là một cách nhìn nhận chưa đúng về “chủ thể” của các dự án khởi nghiệp.
Như như tui đã nhiều lần chia sẻ với các bạn, sản phẩm sáng tạo rất quan trọng, nhưng đừng nhầm tưởng nó là “chủ thể” của dự án khởi nghiệp. Đừng trau chuốt sản phẩm đến mức quên mất chủ thể của start up chính là nhà sáng lập.
Khi tiếp xúc với dự án khởi nghiệp, các nhà đầu tưu quan tâm đến sản phẩm một, thì quan tâm đến nhà sáng lập mười. Vì sao vậy?
Một sản phẩm đưa ra ban đầu chỉ có giá trị tạm thời, nó có sống được trên thị trường hay không là nhờ tài năng của người đứng đầu dự án đó. Nếu nhà sáng lập chỉ với trình độ tàm tạm, khát vọng cũng chỉ “giấc mơ con đè nát cuộc đời con” thì không thể đi xa, cho nên không ai ký thác đồng tiền vào một cuộc chơi ngắn hạn và không có nhiều kỳ vọng.
Người có chí lớn và trí tuệ phi phàm thì không lo gì sản phẩm. Không có cái này sẽ có cái khác, không làm chuyện này sẽ làm chuyện khác, và chỉ làm chuyện “trời long đất lở”.
Chúng ta hãy điểm qua một vài chân dung trong phạm vi quốc gia, sẽ thấy tài năng tỏa sáng của nhà sáng lập quan trọng như thế nào. Đó là Phạm Nhật Vượng, Trần Bá Dương, Nguyễn Thị Phương Thảo…
Vậy thì, bạn hãy rèn đúc, tôi luyện mình thành một giá trị, bạn chính là “sản phẩm” có giá trị cao đủ sức thuyết phục nhà đầu tư tìm đến.
Trần Quí Thanh
—–
Không phải là ý tưởng sáng tạo hay kế hoạch kinh doanh bài bản, điều mà các nhà đầu tư quan tâm đầu tiên chính là tố chất những người sáng lập dự án. Do đó, nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là rất cấp thiết.
Ý tưởng, kế hoạch kinh doanh hay nhân sự cao cấp?
Theo Giám đốc nhân sự tập đoàn FPT Chu Quang Huy cho biết, đối với các dự án khởi nghiệp, yếu tố con người còn chiếm đến 90% thành công. Không phải là ý tưởng sáng tạo hay kế hoạch kinh doanh bài bản, điều mà các nhà đầu tư quan tâm đầu tiên chính là tố chất những người sáng lập dự án. Do đó, nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là rất cấp thiết.
Đại diện FPT cũng chỉ ra những hạn chế trong nguồn nhân lực dành cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Hà Nội. Đó là số lượng lao động được qua đào tạo nhiều nhưng tay nghề chưa cao, thiếu kỹ năng ứng dụng thực tế. Bên cạnh đó, hoạt động liên kết giữa DN với các cơ sở giáo dục, trường học, viện nghiên cứu, trường đại học còn hạn chế; hiệu quả hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo còn thấp, dẫn tới hạn chế trong việc khai thác nguồn nhân lực đã qua đào tạo chưa phát huy hiệu quả.
Từng là founder ở Sillicon Valley (Mỹ) với AgaMatrix (startup có doanh thu gần 100 triệu USD) bà Lê Diệp Kiều Trang, Giám đốc tài chính AREVO, đồng sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm Alasbaster cho rằng, ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng đang có lợi thế rất lớn về nguồn nhân lực trình độ kỹ thuật cao và nhân lực cơ bản, tuy nhiên chưa có cơ chế khai thác thế mạnh này. Theo bà Trang, để nguồn nhân lực Việt thực sự tạo lợi thế trong nước và quốc tế, cần có hệ thống cố vấn đưa ra định hướng và tận dụng cơ hội phát triển. Đồng thời phía chính quyền cần có cơ chế chính sách đồng bộ, tạo điều kiện phát triển DN khởi nghiệp do người Việt sáng lập tại Việt Nam và quốc tế.
Thẳng thắn nhìn nhận về nguồn nhân lực cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Hà Nội, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ DN nhỏ và vừa (Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội) Lê Văn Quân cho biết, hiện toàn TP có khoảng 26 tổ chức là các vườn ươm DN, tổ chức thúc đẩy kinh doanh, không gian hỗ trợ khởi nghiệp, song chỉ có một số ít đơn vị thực hiện các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo và ươm tạo DN bài bản. Đây là một trong những lý do khiến nhân lực cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại TP còn thiếu và yếu. Mặt khác, các đơn vị này cũng hoạt động đơn lẻ, thiếu liên kết.
Tăng đào tạo nguồn nhân lực số hóa
Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ DN nhỏ và vừa (Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội) thông tin, để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, trong Đề án “Hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn TP giai đoạn 2019-2025”, vấn đề phát triển nguồn nhân lực cho khởi nghiệp sáng tạo được hết sức quan tâm. TP đã triển khai chương trình “Hỗ trợ đào tạo phát triển nguồn nhân lực cho khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn TP”, trong đó đào tạo kiến thức chuyên môn sâu và trải nghiệm thực tế với thời lượng thực hành tương tác cao cùng với các chuyên gia và doanh nhân thành đạt trong nước, quốc tế trong lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Chương trình giúp học viên phát triển tư duy, kỹ năng và thực hành kiến thức chuyên sâu và ứng dụng các công cụ khoa học về đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên số 4.0. Chỉ riêng năm 2020, TP đã bố trí khoảng 20 tỷ đồng để triển khai các nhiệm vụ, trong đó có chương trình đào tạo phát triển nguồn nhân lực cho khởi nghiệp sáng tạo.
Tuy nhiên, TS Đỗ Hồng Cường (trường Đại học Thủ đô Hà Nội) cho rằng, việc giáo dục sớm để hình thành lớp công dân số mới chính là giải pháp căn cơ. Theo đó cần đưa nội dung phổ cập kỹ năng số vào chương trình giảng dạy từ cấp tiểu học đến trung học phổ thông để hình thành sớm các kỹ năng cần thiết cho công dân số. Từ đó hình thành nhận thức về chuyển đổi số và trang bị hành trang vững chắc cho các tương lai của đất nước bước vào cuộc cách mạng số. Bên cạnh đó, cần có cơ chế khuyến khích, thúc đẩy các trường Đại học/Cao đẳng/Trung cấp triển khai các chương trình đào tạo ngắn hạn về công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Mặt khác, cần thúc đẩy hoạt động liên kết giữa DN trong lĩnh vực Công nghệ thông tin với các Viện nghiên cứu/trường học.
Đồng quan điểm này, TS Trần Thị Minh Trâm – Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội cho rằng, để nguồn lực đang trong thời kỳ dân số vàng không mơ hồ về định hướng nghề nghiệp hay thiếu kiến thức thực tế, kỹ năng hành nghề, thì công tác hướng nghiệp, đào tạo cần thực sự gắn chặt với nhu cầu phát triển kinh tế xã hội. Và đẩy mạnh hơn nữa những mô hình giáo dục chuyên nghiệp và bài bản. Cần phát triển các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp và các trung tâm nghiên cứu và hợp tác nhằm thúc đẩy các công trình nghiên cứu ở các trường đại học, các viện nghiên cứu và đào tạo các sinh viên tốt nghiệp có kinh nghiệm làm việc tử thực tiễn, tăng cường liên kết với các trường đại học trong và ngoài nước để học hỏi, trao đổi chuyên môn, mời các chuyên gia về khởi nghiệp đến để chia sẻ kinh nghiệm. Đưa vào chương trình đào tạo khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, các trường cần thành lập trung tâm nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ và sản xuất, thương mại hóa các sản phẩm khoa học công nghệ.
