Trần Quí Thanh
—–
Mấy năm nay đi đâu cũng nghe khởi nghiệp, mở ti vi là có thông tin khởi nghiệp, nhà nhà khởi nghiệp, cả nước khởi nghiệp. Khởi nghiệp trở thành một phong trào, mà phong trào thì thường vui vẻ chóng qua.
Rất nhiều start up ra đời và không mấy ai sống sót, tỉ lệ 10% tồn tại trên thị trường chưa hẳn đều là mạnh khỏe. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự thất bại của start up, trong đó có nguyên nhân từ sự hạn chế về thực tài thực lực của người khởi nghiệp, nhưng cũng có nguyên nhân từ môi trường bên ngoài.
Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Chỉ thị yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển. Bởi vì, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam còn tồn tại nhiều khó khăn, rào cản kém sức cạnh tranh so với các nước khác trong khu vực.
Các doanh nhân khởi nghiệp rất phấn khởi, Thủ tướng đã lắng nghe tiếng nói từ doanh nghiệp và chỉ đạo kịp thời bằng Chỉ thị quan trọng này.
Theo định nghĩa của World Economic Forum (2013), các yếu tố cấu thành hệ sinh thái khởi nghiệp gồm: Thị trường, nguồn nhân lực, nguồn vốn và tài chính, hệ thống hỗ trợ khởi nghiệp (mentorsm, advisors), khung pháp lý và cơ sở hạ tầng, giáo dục và đào tạo, các trường đại học và học viện, văn hóa quốc gia, các công ty hay nguồn lực hỗ trợ về IT.
Căn cứ vào các yếu tố trên để so sánh với hiện thực tại Việt Nam, chúng ta có thể thấy được những yếu tố nào hạn chế.
Về nguồn nhân lực: Có sự liên đới với hai yếu tố là giáo dục đào tạo và các trường đại học. Năng suất lao động, chất lượng nguồn nhân lực không thể cao khi chất lượng đào tạo, đặc biệt là đào tạo đại học còn thấp.
Về khung pháp lý: Việt Nam có hệ thống pháp luật chưa đầy đủ để điều chỉnh các mối quan hệ liên quan đến hoạt động khởi nghiệp. Có nhiều ý kiến cho rằng, sửa đổi Luật Đầu tư theo hướng tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài thành lập, góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.
Và cũng vì chưa có quy định điều chỉnh hoạt động đầu tư tài chính của nhà đầu tư nước ngoài, cho nên start up Việt Nam còn bị hạn chế nguồn vốn và tài chính.
Còn một điều nữa, hệ thống hành chính công chưa thực sự hỗ trợ tích cực cho doanh nhân khởi nghiệp. Một môi trường hành chính lành mạnh, thông thoáng, minh bạch không thể thiếu vắng trong hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.
Rất mong các địa phương, bộ ngành thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Sài Gòn ngày 29/09/2020
Trần Quí Thanh
